Author Topic: Υπνηλία μετά το γεύμα, Ορεξίνη και ο ρόλος της (orexin)  (Read 31735 times)

0 Members and 1 Guest are viewing this topic.

Offline Θανάσης Αποστόλου

  • Διαχειριστής
  • ιδρυτικό μέλος
  • *****
  • Thank You
  • -Given: 223
  • -Receive: 182
  • Gender: Male
  • να πέσεις; επιτρέπεται. να σηκωθείς; ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ !
Είχα την απορία γιατί μετά από ένα γεύμα νιώθουμε υπνηλία. Διάβασα στο ίντερνετ διάφορες εξηγήσεις. Μία έλεγε ότι κατά τη χώνευση το αίμα πηγαίνει στο στομάχι και καταναλώνεται ενέργεια για τη διάσπαση του φαγητού με αποτέλεσμα να μειώνεται λίγο η ενέργεια που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος.

Άλλη εξήγηση λέει πως όταν στο στομάχι εκκρίνονται οξέα για τη χώνευση του φαγητού αυτό προκαλεί μία προσωρινή μεταβολή του PH του αίματος, το οποίο γίνεται πιο αλκαλικό, με αποτέλεσμα την υπνηλία.

Μία άλλη λέει χονδρικά, ότι η ινσουλίνη που παράγει το πάγκρεας όταν τρώμε υδατάνθρακες οδηγεί σε αύξηση της τρυπτοφάνης στον εγκέφαλο η οποία μετατρέπεται στο νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη, η οποία δημιουργεί υπνηλία.


Η πιο ενδιαφέρουσα εξήγηση όμως (δεν αναιρεί απαραίτητα τις άλλες) είναι αυτή που έχει να κάνει με την ορεξίνη (λέγεται και υποκρετίνη). Πρόκειται για μία πρωτεΐνη που λειτουργεί στον εγκέφαλο σαν ορμόνη. Εκκρίνεται από ένα είδος εγκεφαλικών κυττάρων που ονομάζονται νευρώνες ορεξίνης και βρίσκονται στην υπόφυση.

Τι κάνει η ορεξίνη: Όταν οι νευρώνες είναι ενεργοί και παράγουν ορεξίνη, είμαστε ενεργητικοί γεμάτοι ζωντάνια. Όταν καταστέλλεται η λειτουργία των νευρώνων αυτών τότε είμαστε ληθαργικοί και νιώθουμε υπνηλία.

Μετά το φαγητό: Έχει διαπιστωθεί ότι μετά το φαγητό, δηλαδή όταν υπάρχει γλυκόζη στο αίμα, αναχαιτίζεται η παραγωγή ορεξίνης γι αυτό και νιώθουμε νυσταγμένοι και βαρείς. Θυμηθείτε: Ορεξίνη = Ενεργητικότητα κ επαγρύπνηση! Σε όλη τη διάρκεια της νύχτας οι νευρώνες ορεξίνης έχουν μειωμένη δραστηριότητα.

Επίσης πρέπει να προσθέσουμε ότι η Ορεξίνη δημιουργεί όρεξη για φαγητό και βρίσκεται σε ανταγωνισμό με την ορμόνη Λεπτίνη.

Αυτό το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον από εξελικτικής απόψεως. Η φύση φαίνεται να μας θέλει κι εμάς και τα ζώα μετά από ένα μεγάλο γεύμα να αναζητούμε ένα ασφαλές μέρος για χαλάρωση και ύπνο, ώστε να γίνει σωστά η ενεργοβόρος χώνευση του φαγητού. Και ο άνθρωπος επί εκατομμύρια χρόνια ακολουθεί αυτή τη "συνταγή" τρώγοντας το μεγαλύτερο γεύμα του το βράδυ. Η υπνηλία που ακολουθεί ένα μεγάλο βραδινό γεύμα, βοηθά στον καλό ύπνο άρα και σε μια πιο ενεργητική επόμενη μέρα. Εξελικτικά η αυξημένη ενεργητικότητα που προσφέρει η ορεξίνη στη διάρκεια της ημέρας είναι ότι καλύτερο για την εξασφάλιση της τροφής, ενώ η χαλάρωση που επιβάλλει μετά το γεύμα φροντίζει για την οικονομία ενέργειας που είναι απαραίτητη σε συνθήκες έλλειψης τροφής.


Παρακάτω παραθέτω ένα άρθρο από in.gr, με πληροφορίες από Associated Press σχετικό με τις έρευνες γύρω από την ορεξίνη. Τη βρίσκω λίγο αφελή την αναζήτηση συνθετικών χημικών, προκειμένου να μανιπουλάρουμε τη φυσική διαδικασία. Εξαίρεση βέβαια αποτελούν καταστάσεις σοβαρών προβλημάτων υγείας, τα οποία ίσως χρειάζονται εντονότερη "χημική" ανθρώπινη παρέμβαση. Για μένα το ενδιαφέρον βρίσκεται στο ότι ο μηχανισμός της ορεξίνης μπορεί να μας βάλει σε πολύ ωφέλιμη αλυσίδα σκέψεων σχετικά με την ανακάλυψη ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, πιο σωστά χρονορυθμισμένου. Σε λίγο καιρό θα μπορώ να γράψω περισσότερα γι αυτό.


Quote
Λονδίνο
Μελετώντας μια διαταραχή που προκαλεί ακατάσχετη υπνηλία τις πιο ακατάλληλες ώρες, Αμερικανοί ερευνητές εντόπισαν μια ουσία που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε όσους υποφέρουν από το ακριβώς αντίθετο πρόβλημα, την αϋπνία.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μπορούν να προκαλέσουν υπνηλία σε πειραματόζωα και ανθρώπους αναστέλλοντας τη δράση της ορεξίνης, μιας μικρής πρωτεΐνης που δρα ως ορμόνη στον εγκέφαλο. Η προσέγγιση αυτή διαφέρει ριζικά από το μηχανισμό δράσης των σημερινών υπνωτικών.

Η ορεξίνη, γνωστή και ως υποκρετίνη, είναι σημαντική για τη διατήρηση των φυσιολογικών κύκλων ύπνου-εγρήγορσης. Η ορμόνη εκκρίνεται σε υπερβολικά χαμηλά επίπεδα στον εγκέφαλο όσων πάσχουν από ναρκοληψία, μια χρόνια διαταραχή που προκαλεί χρόνια υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας. Οι ασθενείς αποκοιμούνται ακόμα και ενώ εργάζονται ή οδηγούν.

Η ομάδα του Δρ Φράνσις Γιένκ της ελβετικής Actelion Pharmaceuticals αναφέρει τώρα στο περιοδικό Nature Medicine ότι ανακάλυψε μια ουσία που μπλοκάρει τους υποδοχείς της ορεξίνης στον εγκέφαλο και αναστέλλει τη δράση της.

Οι προκαταρκτικές δοκιμές σε αρουραίους, σκύλους και ανθρώπους έδειξαν ότι η ουσία αυτή, με την κωδική ονομασία ACT-078573, μειώνει την εγρήγορση και περιορίζει το χρονικό διάστημα που απαιτείται πριν κανείς αποκοιμηθεί. Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Actelion, οι δοκιμές συνεχίζονται για να προσδιοριστεί η κατάλληλη δόση και εντός του έτους θα αποφασιστεί εάν θα πραγματοποιηθούν μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές σε ασθενείς.

Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι οι άνθρωποι που πάσχουν ναρκοληψία συχνά υποφέρουν και από επεισόδια καταπληξίας, μια ξαφνική απώλεια του μυικού τόνου. Σε ακραίες περιπτώσεις, οι ασθενείς καταρρέουν παράλυτοι για αρκετά λεπτά, παρόλο που διατηρούν τις αισθήσεις τους.

Οι ερευνητές της Actelion διαβεβαιώνουν ότι το ACT-078573 δεν προκαλεί τέτοιες παρενέργειες, ωστόσο αυτό θα πρέπει να επιβεβαιωθεί με λεπτομερέστερες μελέτες, που θα εξετάζουν τη συμπεριφορά των εθελοντών όλο το 24ωρο καθώς επίσης και την ποιότητα ύπνου τους.

Η νέα ουσία, επισημαίνει το Nature.com, δεν αποκλείεται να έχει και άλλες παρενέργειες -ή χρήσιμες εφαρμογές- καθώς φαίνεται να εμπλέκεται και στον έλεγχο της όρεξης και στο αίσθημα επιβράβευσης.

Λήμμα Orexin στη βικιπέδια: http://en.wikipedia.org/wiki/Orexin
στην ενότητα http://en.wikipedia.org/wiki/Orexin#Pharmacologic_potential αναφέρει πιθανή σχέση νευρώνων ορεξίνης με το κάπνισμα και άλλα ναρκωτικά!


   Διαβάστε το απόλυτο βιβλίο για τη διατροφή και την ευεξία εδώ!
   

Offline Θανάσης Αποστόλου

  • Διαχειριστής
  • ιδρυτικό μέλος
  • *****
  • Thank You
  • -Given: 223
  • -Receive: 182
  • Gender: Male
  • να πέσεις; επιτρέπεται. να σηκωθείς; ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ !
Άρθρο από NewScientist

Quote
Why we need a siesta after dinner

The mystery of why we often feel sleepy after eating a big meal may finally have been resolved. Researchers have discovered that high blood glucose levels, similar to those after eating a big meal, can switch off the brain cells that normally keep us awake and alert.

The findings make evolutionary sense since sleepiness could be the body's way of telling us to relax and conserve energy once we have found and eaten our food, says Denis Burdakov of the University of Manchester, UK, who led the research.

"It has been known for a while that people and animals can become sleepy and less active after a meal, but the brain signals responsible for this were poorly understood," he says.

Burdakov's team studied a group of brain cells called orexin neurons, which are found in the hypothalamus and produce proteins called orexins that are essential for maintaining normal wakefulness in humans. These neurons are less active at night and when they malfunction this can lead to narcolepsy, where sufferers cannot stay awake.


Firing rate

Previously, researchers have shown that orexin neurons can be inhibited by glucose, but it was not known how sensitive they were. Burdakov's team exposed orexin neurons to subtle changes in glucose levels similar to those that occur in the blood during daily cycles of eating and hunger, then measured their firing rate.

"What we discovered is the activity of the neurons can be turned off by minute elevations in glucose associated with normal meals," says Burdakov. The glucose is thought to act on potassium ion channels in the neurons' membrane.

He believes this could explain why we naturally feel sleepy after a meal and also why it can be difficult to sleep when we are hungry, since the activity of the neurons would be higher when there is less glucose in the blood.

"We think orexin neurons make sure that we are awake and alert when hungry, in order to ensure optimal food-seeking," Burdakov says. He adds that it makes evolutionary sense for animals to turn off their wakefulness and conserve energy once they have eaten their food, since it could be risky or wasteful to expend too much energy looking for more food.


Obesity trigger

Changes in the sensitivity of orexin neurons to glucose could lead to obesity, Burdakov speculates.

Orexin neurons are known to help regulate appetite and metabolic rate, and when they become faulty this can trigger late-onset obesity. Researchers are currently trying to understand exactly how orexin neurons interact with other brain circuits involved in appetite regulation.

"The role of orexin neurons in the control of numerous central nervous system processes makes the discovery of their ability to sense small changes in glucose potentially quite important," says Joel Elmquist at the University of Texas Southwestern Medical Center in Dallas, US, writing in a commentary accompanying the paper in Neuron.

This is because it means a whole range of physiological processes can be regulated by the amount of fuel that is available. "Dysfunction of glucosensing may have profound effects on wakefulness and coordinated autonomic responses," he says.

Journal reference: Neuron (vol 50, p 711)
   Διαβάστε το απόλυτο βιβλίο για τη διατροφή και την ευεξία εδώ!
   

Offline htsopelas

  • νέο μέλος
  • *
  • Thank You
  • -Given: 0
  • -Receive: 1
ενδιαφερουσες εξηγησεις,εγω μετα το φαγητο ουτε να οδηγησω δε μπορω.